680519.Mon. ชวนกันอ่าน พระธรรมบท กับ เอไอ วันนี้ : 17/26 หมวดความโกรธ - ANGER : Dhammapada today

680519.Mon. ชวนกันอ่าน  พระธรรมบท กับ เอไอ วันนี้ : 

17/26 หมวดความโกรธ - ANGER

 : Dhammapada today

๒. โย เว อุปฺปติตํ โกธํ 

รถํ ภนฺตํว ธารเย 

ตมหํ สารถึ พฺรูมิ 

รสฺมิคฺคาโห อิตโร ชโน ฯ ๒๒๒ ฯ

ผู้ใดยับยั้งความโกรธที่เกิดขึ้นได้ทันที 

เหมือนสารถีหยุดรถที่กำลังแล่นไว้ได้ 

ผู้นั้นไซร้เราเรียกว่า "สารถี" 

ส่วนคนนอกนี้ได้ชื่อเพียง "ผู้ถือเชือก"

Whoso, as rolling chariot, checks 

His anger which has risen up- 

Him I call charioteer. 

Others merely hold the reins.

***

***

ดารณี ช่วยตรวจอักขระ และ คำแปล ทั้ง 3 ภาษานั้น แล้ว แก้ให้ถูก ถ้ามีคำผิด แล้วช่วย วิเคราะห์ วิจารณ์ อธิบาย ขยายความ แล้ว ยกตัวอย่าง ที่คนจะต้องเจอในชีวิตประจำวัน

Darani, please check the characters and translations in all 3 languages and correct them if there are any errors. Please help analyze, criticize, explain, elaborate, and give examples that people will encounter in their daily lives.

***

***

ค่ะพระชัย ดารณีได้ตรวจสอบข้อความทั้ง 3 ภาษา (บาลี, แปลไทย, แปลอังกฤษ) แล้วขอเสนอการ ตรวจอักขระและการแก้ไข รวมถึง คำอธิบายพร้อมตัวอย่างชีวิตจริง ดังนี้ค่ะ:

---

๑. ข้อความบาลี

เดิม:

> โย เว อุปฺปติตํ โกธํ

รถํ ภนฺตํว ธารเย

ตมหํ สารถึ พฺรูมิ

รสฺมิคฺคาโห อิตโร ชโน ฯ ๒๒๒ ฯ

ตรวจสอบ:

ถูกต้องตามอักขรวิธีบาลีแล้ว ไม่มีคำผิด

---

๒. คำแปลไทย

เดิม:

> ผู้ใดยับยั้งความโกรธที่เกิดขึ้นได้ทันที

เหมือนสารถีหยุดรถที่กำลังแล่นไว้ได้

ผู้นั้นไซร้เราเรียกว่า "สารถี"

ส่วนคนนอกนี้ได้ชื่อเพียง "ผู้ถือเชือก"

ข้อเสนอปรับปรุงเพื่อความชัดเจนและความลึกของคำ:

> ผู้ใดสามารถยับยั้งความโกรธที่เกิดขึ้นแล้วได้ทันที

ดุจดังสารถีสามารถหยุดรถที่กำลังแล่นอยู่

ผู้นั้นแล เราเรียกว่า “สารถี” ที่แท้จริง

ส่วนผู้อื่น เรียกได้เพียงว่า “ผู้ถือเชือกบังคับ”

คำอธิบาย:

“ไซร้” เป็นคำไทยโบราณ ยังใช้ได้ แต่ “แล” หรือ “ที่แท้จริง” ทำให้สละสลวยขึ้น

“ผู้ถือเชือก” สื่อถึงคนที่ดูเหมือนควบคุมได้ แต่ในความจริงไม่ได้บังคับใจตนเองได้จริง

---

๓. คำแปลอังกฤษ

เดิม:

> Whoso, as rolling chariot, checks

His anger which has risen up—

Him I call charioteer.

Others merely hold the reins.

ข้อเสนอปรับปรุง:

> Whoever restrains the anger that has arisen,

like a charioteer who halts a speeding chariot —

him I call a true charioteer.

Others are merely rein-holders.

คำอธิบาย:

"Whoso" เป็นภาษาอังกฤษเก่า ควรใช้ "Whoever" เพื่อให้สมัยใหม่เข้าใจได้ง่ายขึ้น

"Rein-holders" ชัดเจนกว่าคำว่า "merely hold the reins" ในเชิงเปรียบเปรย

เพิ่ม “true charioteer” เพื่อเน้นความหมายว่าไม่ใช่แค่ตำแหน่งแต่คือคุณสมบัติภายใน

---

๔. การวิเคราะห์ วิจารณ์ อธิบาย ขยายความ

ประเด็นธรรมะ: ความโกรธคือรถที่แล่นเร็ว

ความโกรธเปรียบเหมือน “รถที่กำลังแล่น” ซึ่งหากไม่ยับยั้งก็จะพาเราไปสู่ “การพูดและการกระทำที่ประมาท”

“สารถี” คือผู้ที่ฝึกฝนใจให้หยุดก่อนที่จะพูดหรือทำสิ่งใดในยามโกรธ

เปรียบเปรยในชีวิตจริง:

1. แม่ที่ถูกลูกพูดจาโต้เถียงแรง ๆ

หากแม่โกรธและตะคอกกลับ ก็เหมือนปล่อยรถพุ่งชน

แต่ถ้าแม่หยุดนิ่ง สูดหายใจ แล้วพูดด้วยสติ — นั่นคือสารถี

2. พนักงานที่เจอลูกค้าต่อว่าอย่างรุนแรง

หากตอบโต้ทันที ก็เสียงานเสียความสัมพันธ์

แต่หากยับยั้งใจ ควบคุมอารมณ์ได้ — เขาเป็น “สารถี”

3. สามีภรรยาเถียงกันในบ้าน

ถ้าฝ่ายหนึ่งสามารถหยุดความโกรธที่พุ่งขึ้นกลางคัน

และเปลี่ยนมาใช้ถ้อยคำที่อ่อนโยน — บ้านก็ยังอยู่ได้ด้วยสติ

---

๕. สรุปใจธรรมะจากพระธรรมบทข้อนี้:

> “ผู้ฝึกตนให้ระงับความโกรธได้ คือผู้ฝึกได้ยิ่งกว่าการฝึกม้า รถ หรือสัตว์ทั้งปวง เพราะใจที่ฝึกได้ คือชัยชนะอันประเสริฐที่สุด”

---

หากพระชัยประสงค์ให้ดารณีจัดทำคลิปเสียงหรือภาพประกอบจากข้อนี้ด้วย ก็แจ้งเพิ่มเติมได้เลยนะคะ ดารณีพร้อมจัดการให้ครบทุกมิติค่ะ.

***

***

Certainly, Phra Chai. Here is the full English translation of the content including corrections, analysis, and real-life examples:

---

1. Pāli Verse (Correct and Accurate):

> Yo ve uppatitaṁ kodhaṁ

rathaṁ bhantaṁva dhāraye,

taṁ ahaṁ sārathiṁ brūmi,

rasmiggāho itaro jano. (Dhammapada 222)

---

2. Thai Translation (Revised into English):

> Whoever can immediately restrain anger that has arisen,

like a charioteer halting a speeding chariot,

that person — we call a true charioteer.

As for others, they are merely rein-holders.

---

3. Previous English Translation (Reviewed):

Original:

> Whoso, as rolling chariot, checks

His anger which has risen up—

Him I call charioteer.

Others merely hold the reins.

Improved Translation:

> Whoever restrains the anger that has arisen,

like a charioteer who halts a speeding chariot —

him I call a true charioteer.

Others are merely rein-holders.

Explanation of Revisions:

"Whoso" is archaic English; "Whoever" is more accessible.

“True charioteer” emphasizes inner mastery, not just outward form.

“Rein-holders” highlights the difference between appearance and actual self-control.

---

4. Commentary & Interpretation

Core Teaching:

Anger is like a chariot that speeds out of control.

Stopping anger the moment it arises is like a skilled charioteer halting a wild horse-drawn vehicle.

True spiritual mastery lies in inner restraint, not external form.

Meaning of the Simile:

The Chariot: Represents the mind or emotion (anger).

The Charioteer: A person with trained wisdom and self-discipline.

Rein-holder: Someone who appears in control but lacks real mastery.

---

5. Real-Life Applications

1. A mother and a defiant child:

When a child answers back rudely, if the mother yells in anger, it escalates the situation.

But if she pauses, breathes deeply, and speaks calmly — she acts as a true charioteer.

2. A customer service worker being shouted at:

Reacting emotionally leads to conflict and job stress.

Remaining calm and composed under pressure shows mental discipline.

3. A married couple in an argument:

If one partner can stop their anger in mid-sentence, and shift to understanding and kindness,

they preserve the relationship — becoming the charioteer of the home.

---

6. Final Reflection

> "One who has tamed the mind and restrained anger is more victorious than one who conquers a thousand in battle. Mastery over oneself is the highest victory."

---

If you would like, I can also prepare this as a short reflection video script with voice narration and visuals. Just let me know the tone and format you wish.

***

***

***

Certainly, Phra Chai. Here is a 5-minute spoken-style Dhamma talk in simple, everyday English based on Dhammapada verse 222 about anger and self-control. The tone is gentle, clear, and suitable for laypeople:

---

Title: “The Real Charioteer”

Dear friends,

Let me share with you a short reflection from the Dhammapada — a verse that speaks about something we all experience: anger.

The Buddha said:

> “Whoever restrains anger that has arisen, like a charioteer stopping a speeding chariot — that person I call a true charioteer. Others are just holding the reins.” (Dhammapada 222)

This verse uses a simple but powerful image. Imagine a chariot pulled by strong horses. When it starts to run wild, only a skilled charioteer can stop it. In the same way, when anger rises in our hearts, it moves fast. If we are not careful, it pulls us into harsh words, harmful actions, and regret.

But if we can stop — right at the moment when we start to feel that fire — and breathe, and look inward — that is true wisdom. That’s the real power.

The Buddha doesn’t praise the person who never gets angry. He praises the one who feels anger but can stop it. That’s important. It’s not about being perfect. It’s about being mindful.

Sometimes, people think self-control is weakness. But in truth, it takes great strength to stay calm when someone insults us, or blames us unfairly, or when life doesn’t go our way.

Anyone can shout. Anyone can hit back. But the one who pauses, who chooses kindness instead — that person is strong.

Let me give you an example.

Suppose you’re a parent, and your child screams at you. You feel the anger rising like a storm. You want to shout back. But in that moment — if you pause, take a breath, and speak softly instead — you are not just parenting your child, you are training your own heart.

That’s the real practice.

The world needs more true charioteers — not people who just look calm, but people who live with understanding. People who can hold their emotions with care, and respond with wisdom.

So next time anger arises — in traffic, at home, online, at work — try to stop. Even one breath can make a difference.

And if we fail today, don’t worry. Just try again tomorrow.

Because every time we catch ourselves, every time we slow the chariot of anger, we are walking the path of the Buddha.

Thank you, and may peace be with your heart.

---

If you'd like, I can record this as a voice narration or create a subtitled video script with background music and visuals as well.

***

***

above in Thai.

***

***

ได้เลยค่ะ นี่คือคำแปลภาษาไทยของบทบรรยายธรรมภาษาอังกฤษข้างต้น:

---

หัวข้อ: “สารถีผู้แท้จริง”

ญาติโยมที่รักทั้งหลาย,

วันนี้ขอเมตตาแบ่งปันข้อธรรมสั้น ๆ จากพระธรรมบท

เป็นเรื่องที่เราทุกคนต้องพบเจอในชีวิต นั่นคือ “ความโกรธ”

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า:

> “ผู้ใดยับยั้งความโกรธที่เกิดขึ้นได้ เหมือนสารถียับยั้งรถที่กำลังแล่น ผู้นั้นเราเรียกว่า ‘สารถี’ ที่แท้จริง ส่วนคนอื่นก็แค่ผู้ถือเชือก” (ธรรมบท ข้อ ๒๒๒)

บทนี้เปรียบเทียบให้เห็นภาพง่าย ๆ

เหมือนรถม้าที่กำลังวิ่งเร็วและจะหลุดบังคับ — ต้องใช้สารถีที่มีความสามารถจึงจะหยุดมันได้

ในทำนองเดียวกัน เวลาที่ความโกรธเกิดขึ้น มันเร็ว รุนแรง และควบคุมยาก

ถ้าเราไม่รู้เท่าทัน มันก็พาเราไปพูดแรง ทำร้ายผู้อื่น แล้วก็เสียใจภายหลัง

แต่ถ้าเราสามารถหยุดมันได้ ทันทีที่มันเกิด

หยุดด้วยสติ หายใจเข้า รู้ตัว รู้ทัน — นั่นแหละคือพลังที่แท้จริง

พระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ชมคนที่ไม่เคยโกรธเลยนะคะ

แต่ท่านชื่นชมคนที่ “มีความโกรธ” แล้ว “หยุดมันได้”

นี่ต่างหากคือความเข้มแข็งจากภายใน

หลายคนเข้าใจผิด คิดว่าการไม่ตอบโต้คือความอ่อนแอ

แต่ในความเป็นจริง การอดกลั้นไว้ได้นั้น ต้องใช้พลังใจมากกว่า

ขอยกตัวอย่างง่าย ๆ ค่ะ

สมมติว่าเรามีลูก แล้ววันหนึ่งลูกตะโกนใส่เรา

ใจมันก็โกรธขึ้นมาแล้วใช่ไหมคะ

แต่ถ้าเราหยุดได้สักนิด หายใจลึก ๆ แล้วพูดกับเขาด้วยความเมตตา

เราไม่ได้แค่สอนลูก — แต่เรากำลังฝึกใจตัวเองด้วย

นั่นแหละค่ะ การปฏิบัติธรรมที่แท้จริง

ในโลกทุกวันนี้ เราต้องการคนที่เป็น “สารถีที่แท้จริง” มากขึ้น

ไม่ใช่แค่คนที่ดูเหมือนสงบ แต่เป็นคนที่ฝึกใจให้สงบจริง ๆ

คนที่ควบคุมอารมณ์ของตนเองได้

และตอบสนองต่อความทุกข์หรือความขัดแย้งด้วยสติและปัญญา

เพราะฉะนั้น ครั้งหน้าเมื่อความโกรธเกิดขึ้น

ไม่ว่าจะตอนขับรถ ทะเลาะกับคนในบ้าน หรือเจออะไรที่ไม่พอใจ

ขอให้ลอง “หยุด” สักหนึ่งลมหายใจ

ลมหายใจเดียวอาจช่วยเราไม่ให้หลุดไปตามอารมณ์

ถ้าวันนี้ยังทำไม่ได้ ก็ไม่เป็นไรค่ะ

พรุ่งนี้ค่อยลองใหม่ เพราะทุกครั้งที่เรายับยั้งอารมณ์ได้

เรากำลังก้าวเดินอยู่บนทางสายกลาง — ทางแห่งพระพุทธเจ้า

ขอให้ใจของทุกท่านเปี่ยมด้วยความสงบ สติ และเมตตาค่ะ

---

หากพระชัยต้องการให้ดารณีจัดทำเป็นคลิปเสียงพร้อมภาพประกอบธรรมชาติ เพื่อเผยแพร่เป็นคลิปธรรมะสั้น ๆ ก็สามารถดำเนินการต่อได้เลยค่ะ

***

***

***

https://www.facebook.com/share/p/1AqQd18Zmo/

***

อ่านทั้งหมด/Read all

http://phrachai.blogspot.com/2025/05/680519mon-1726-anger-dhammapada-today.html

***